۱۰ نکته دربارۀ آکوردها که همه تولید کنندگان موسیقی باید بدانند

۱- تریاد یا سه صدایی

سه صدایی یا تریاد (triad)، ساده ترین نوع آکورد است که متشکل از سه نت است. برای ساخت آن، از نتی در یک گام مشخص شروع کنید و به صورت یک در میان بشمارید تا به 3 نت برسید. مثلاً برای ساخت آکورد C Major، از نتِ پایۀ این گام (C) شروع کنید، نت D را نادیده بگیرید و نت E را انتخاب کنید و نهایتاً با چشمپوشی از نت (F) به سومین و آخرین نت یعنی G برسید. بنابراین آکورد C Major متشکل از سه نت C-E-G است. تریادها بسته به نت میانی می توانند ماژور یا مینور باشند. وجود یک فاصلۀ سوم بزرگ (4 نیم پرده) بین نت پایه و میانی، آکورد ماژور را به وجود می آورد و فاصلۀ سوم کوچک (سه نیم پرده)، آکورد مینور را خواهد ساخت. به همین دلیل، وقتی تریاد، از نت D روی گام C Major شروع می شود، به خاطر وجود سه نیم پرده بین D و F (فاصلۀ سوم کوچک)، آکورد به وجود آمده، دی مینور (Dm) یا D-F-A خواهد بود.

۲- آکورد کاسته

آکورد کاسته یک سه صدایی تغییر یافته از آکورد مینور است که به اندازۀ نیم پردۀ کروماتیک از پنجم آن کاسته شده (به پایین رفته) و به پنجم کاسته تبدیل شده که به آن ترایتون (tritone) نیز می گویند. دلیل این نامگذاری، وجود سه پردۀ کامل بین نت پایه و پنجم است. این فاصله را یک فاصلۀ ناآرام دانسته اند و در موسیقی غربی تا قرون وسطی از به کارگیری آن پرهیز می کردند؛ چنان که آن را «شیطان در موسیقی» لقب داده اند. به خاطر این بی ثباتی، آکورد کاسته، صدایی نسبتاً نامطبوع و تنش دار تولید می کند و به همین خاطر، در همۀ موضوعات قابل استفاده نیست؛ ولی به خوبی فاصلۀ سه صدایی ماژور و مینور را پر کرده است.

۳- آکورد افزوده

آکورد افزوده یک سه صدایی تغییر یافته از آکورد ماژور است که به پنجم آکورد، نیم پردۀ کروماتیک افزوده شده (به بالا رفته) و به پنجم افزوده تبدیل شده است. بنابراین برای ساخت +C باید از C-E-G شروع کنید و پنجم آن (G) را نیم پرده بالاتر ببرید یعنی #G. نتیجه می شود #C-E-G که همان آکورد C افزوده است. در واقع، فاصلۀ نت پایه تا پنجم، سه پردۀ کامل است. با توجه به حضور 12 نت در هر اکتاو، آکوردهای افزوده، متقارن هستند؛ بنابراین هر یک از نت های تشکیل دهندۀ آن را می توان به عنوان نت پایه در نظر گرفت. این آکورد نیز حد فاصل آکورد ماژور و مینور را به خوبی پر کرده است.

۴- قانون 4/3

اگر برای ساخت آکوردها، از نت های گام مطلع نبودید می توانید از قانون 4/3 کمک بگیرید. مثلاً برای گام C Major، از اولین نت یعنی C شروع کنید و 4 نیم پرده بشمارید تا به سوم آکورد برسید (E)؛ مجددا 3 نیم پردۀ دیگر بشمارید تا به پنجم آکورد (G) برسید. به همین راحتی آکورد C Major ساخته شد. برای آکورد مینور فرمول را برعکس کنید؛ یعنی اول 3 نیم پرده بشمارید تا سوم آکورد را پیدا کنید و سپس 4 نیم پردۀ برای پنجم آکورد بشمارید.

۵- آکورد معلق

آکورد معلق، تریادی است که از جا به جایی سوم آکورد به اندازۀ یک نت به پایین (روی پیانو، به سمتِ چپ) یا یک نت به بالا ساخته می شود. با انتقال سوم آکورد به میزان یک نت به پایین، فاصلۀ دوم بزرگ به وجود می آید و نتیجۀ آن آکورد معلق sus2 خواهد بود. به همین ترتیب اگر سوم را به اندازۀ یک نت بالاتر ببریم فاصلۀ چهارمِ درست، ساخته می شود که به آکورد حاصل از آن sus4 گفته می شود. بنابراین آکورد C Major (نت های C-E-G) یا به Csus2 (یعنی C-D-G) تبدیل می شود یا به Csus4 (نت های C-F-G) تبدیل خواهد شد؛ مطابق تصویر زیر:

۶- گسترش تریادها

اگرچه ساخت یک آهنگ با تریادهای معرفی شده، قابل قبول است ولی توسعۀ آکوردها با افزودن نت های جدید، دست شما را در افزایش سطح پیچیدگی آهنگ بازتر می گذارد. برای این کار، از یک تریاد معمولی استفاده کنید و برخی از نت های گام را اضافه یا حذف کنید. مثلاً برای C Major بعد از رسیدن به نت G (پنجم آکورد)، از نت بعدی گام C Major یعنی A عبور کرده و نت B را به سه صدایی اضافه کنید؛ نتیجه می شود: C-E-G-B که به آن آکورد CMaj7 گفته می شود. کار را ادامه دهید و با اضافه کردن فاصلۀ نهم (D) و یازدهم (F)، به آکورد CMaj11 (متشکل از C-E-G-B-D-F) برسید.

۷- محدودیت در گسترش تریادها

گسترش سه صدایی ها با رسیدن به فاصلۀ سیزدهم به پایان می رسد؛ چون بعد از فاصلۀ سیزدهم، اجرای تکنیک قبلی، ما را به نت پایه می رساند. روش دور زدن این محدودیت، نواختن ششم در یک اکتاوِ بالاتر است. مثلاً برای آکورد Cmaj13، نت های C-E-G-B-D-F-A را می زنیم. نواختن 7 نت همزمان در این گسترۀ طولی، برای هر دستی چالش برانگیز است؛ بنابراین با شیفت دادن بعضی از نت های بالا (زیر) به اکتاو پایین تر می توانید راحت تر آکورد را اجرا کنید.

۸- دومینانت هفتم

این آکورد کاربرد زیادی در سبک های راک، پاپ، جاز و بلوز دارد و با اضافه کردن، یک نت هفتم بمل به بالای تریادِ ماژور ساخته می شود. برای مثال C7 از نت های C-E-G-Bb تشکیل شده است.

۹- پلی کورد

سریع ترین و آسان ترین راه برای ساخت آکوردهای پیچیده استفاده از پلی کورد است. در این روش، دو آکورد ماژور یا مینور معمولی برای ساخت یک آکورد جدید با هم ترکیب می شوند. مثلاً می توان با ترکیب تریاد C Major (نت های C-E-G) و G Major (نت های G-B-D) به آکورد Cmaj9 (نت های C-E-G-B-D) رسید. اجرای معکوس این آکورد با حتی اجرا در اکتاوهای متفاوت می تواند نتایج جالبی به دنبال داشته باشد. این تکنیک، کاربرد زیادی در بداهه نوازی دارد. حالت های مختلف آکوردها را با هم ترکیب کنید تا به یک صدای مناسب برسید.

۱۰- هفتم کاسته

هفتم کاسته، عملکردی مشابه دومینانت هفتم دارد که با کاستن یک نیم پردۀ کروماتیک از فاصلۀ هفتم کوچک به وجود می آید؛ در واقع به آکورد کاسته، یک نت جدید به فاصلۀ 3 نیم پرده از پنجم آن اضافه می شود. نت های سازندۀ هفتم کاسته، دقیقۀ سه نیم پرده از هم فاصله دارند؛ بنابراین تمام آکوردهای Co7, Ebo7, Gbo7 و Ao7 اساساً یکسان بوده و از نت های مشابهی تشکیل شده اند. همینطور آکوردهای C#o7, Eo7, Go7 و Bbo7 و البته Do7, Fo7, Abo7 و Bo7.